Deze site wordt nog aangevuld.

Voor diegene die zich ook met molenmodelbouw bezig houden en soms tegen een muur aan lopen bij het zoeken naar een oplossing voor een lastig onderdeel, of voor diegene die met een brandende vraag zitten.

Ik zoek een bouwtekening van een molen.

Welk hout kan ik gebruiken voor de bouw van mijn molenmodel?

Heb ik veel gereedschap nodig en wat moet ik zeker hebben?

Ik wil molenwielen maken in mijn modelmolen.

Kan ik zo'n molenwiel ook eenvoudiger maken? En hoe bepaal ik de maten?

Hoe moet ik de wieken van mijn molen maken?

Wat voor lagers heb ik nodig?

Hoe maak ik knuppelstroppen?

Hier onder vind je misschien het antwoord al. Staat je vraag er niet bij? Stel hem dan via mijn contactadres dan plaats ik de vraag (als deze relevant is) en het antwoord op deze site.

Ik zoek een bouwtekening van een molen.

Bouwtekeningen zijn niet makkelijk te vinden. Ik heb ze dan ook niet in voorraad. Behalve dan de eigen uitgave van de tuinmolen tekening. Maar als je verder wilt bouwen dan de buitenkant wordt het zoeken. Je bent dan aangewezen op vakliteratuur.

Ik maak voor de modellen die je op PENTERBAK aantreft voornamelijk gebruik van de Molenmap van Anton Sipman en van de her-uitgaves van het Groot Algemeen Moolenboek en het Groot Volkomen Moolenboek. Helaas wordt er door mij niets van deze uitgaven gekopieerd dus zul je zelf op zoek moeten naar deze vrij kostbare boeken. Bij de afgebeelde modellen op PENTERBAK  staat vrijwel altijd vermeld waar de tekening, die ik gebruikt heb, vandaan komt.

Je kunt ook nog even zoeken op de website van Vereniging De Hollandsche Molen.  Zij verkopen ook nog een aantal tekeningen van diverse molentypes die je als bouwtekening zou kunnen gebruiken. Ook verkopen ze bouwplaatjes van molentjes op ansichtkaartformaat. Je kunt het vinden op:  www.molens.nl  daar even doorklikken naar "winkel".

Welk hout kan ik gebruiken voor de bouw van mijn molenmodel?

Bijna elke houtsoort. Afhankelijk of je een modelmolen wilt bouwen voor binnen- of voor buitenshuis moet je er wel op letten dan niet elke houtsoort geschikt is voor buiten. Als je heel nauwgelet gaat bouwen wordt een model uiteraard het mooist als je de houtsoort gebruikt die in werkelijkheid op een vergelijkbare molen ook gebruikt wordt. Dit zijn voornamelijk eikenhout en grenehout aangevuld met vurehout en iepenhout.

Voor een model dat in de tuin komt te staan, zoek je de waterbestendigere houtsoorten bijelkaar; grenen, eiken, iepenhout, mahonie of meranti en watervast multiplex. Maar altijd geldt, eenmaal goed in de verf gaat een tuinmolen jaren mee. Voor museummodellen, zoals ik bouw,  kun je onbeperkt alle houtsoorten gebruiken en de keuze om dit te verven staat geheel vrij.

Dat hout hoef je vaak niet eens te kopen. Kijk maar eens om je heen wat er zoal bij grof vuil aan de straat wordt gezet.  Oude meubeltjes zijn vaak van eiken, grenen of beukenhout. Kijk ook eens wat er in een bouwafvalcontainer wordt gegooid. Hier tref je vaak vuren planken en plaatmaterialen aan. Bij sommige houthandels staat vaak een restjesbak bij de zagerij waar je van alles in kunt vinden.

Heb ik veel gereedschap nodig en wat moet ik zeker hebben?

Je hebt aardig wat nodig inderdaad. Het maken van een houten model vereist nogal wat aan gereedschappen. Om de vele onderdelen uit ruw hout te kunnen maken is een cirkelzaagtafel absoluut geen luxe. Al je er geen hebt ben je al gauw aangewezen op het gebruik van hapklare latjes die je bijvoorbeeld bij de bouwmarkt of de houthandel kunt kopen. Maar veelal is dit toch niet de maat die je precies wilt hebben. Met een handschaaf kun je een en ander vermaken maar nauwkeurig werkt dit niet. Een decoupeerzaag heb je nodig voor alles wat maar enigszins rondloopt. Heb je die niet dan kun je een ouderwetse figuurzaagbeugel gebruiken.

Wat je zeker moet hebben : meet- en tekenspullen, een handzaag en/of een kapzaag, een hamer, vijlen, schuurpapier, een boormachine met kleine houtboortjes en enkele speedboren, schroevendraaiers, of een accu-schroefmachine, enkele maten steekbeitels, een handschaaf, een hobbymes, een priem, een nijptang, en een bankschroef of lijmtangen.

Daarnaast zul je merken dat je soms nog veel meer spullen nodig hebt als je ook metaal gaat bewerken. Een ijzerzaag uiteraard, een metaalschaar, een soldeerbout, metaalboortjes, metaalvijlen en zeker die bankschroef.

Ik wil molenwielen maken in mijn modelmolen.

Penterbak kan je helpen.  Het maken van de juiste tandwielen voor een werkend schaalmodel is één van de moeilijkste klussen van een modelmolen. Maar niet onmogelijk.

Als je molenwielen wilt maken zoals het hoort dan kun je het boek: MOLENWIELEN van Anton Sipman aanschaffen of misschien is er een bibliotheek die het boek heeft.     ISBN. 906011. 204. 0

Kan dat ook eenvoudiger? En hoe bepaal ik de maten?  klik hier.

Er wordt al aan deze site gewerkt dus kijk maar alvast wat er te zien is.

In de toekomst zal ik op PENTERBAK  een eenvoudige technische uitleg geven hoe je simpele wielen kunt maken die uiteraard goed kunnen functioneren. Kijk ondertussen ook maar eens naar de bouw van het bovenwiel van deHuizer molen, of naar de bouw van het wiel van Jan Blanken's  schaalmodel. Zo ingewikkeld zal het niet worden, maar het geeft even een indruk.

Hoe moet ik de wieken van mijn molen maken?

Na de molenwielen de tweede moeilijke opgave voor een schaalmodel of tuinmolen.

Ik zag ooit een oude bouwtekening van een Hollandse poldermolen waar in de wiekentekening een rampzalige fout was ingeslopen waarmee de molen nooit zou kunnen draaien. Omdat de materie van een molenwiek nogal ingewikkeld is heb ik ooit besloten om zelf een bouwtekening van een achtkante poldermolen te maken. Voor deze tuinmolen heb ik de wieken heel duidelijk uitgewerkt en wordt er gebruik gemaakt van een bouwmal. Dit bouwproces heb ik afgekeken van de bouwdoos van het Snuifmolentje. Dat model heb ik ondertussen alweer 26 jaar op de boekenkast staan.

Hier op PENTERBAK zal ik terzijnertijd de bouw van een molenwiek uit de doeken doen. Voor literatuur verwijs ik naar een boek dat wordt gebruikt voor de molenaarsopleiding; WIEKSYSTEMEN voor polder- en industriemolens van G.J. Pouw. 1982, ISBN.90201. 1479. 4

Wat voor lagers heb ik nodig?

Lagers? Wat voor lagers? Kogellagers?

Helemaal geen kogellagers. Maak het jezelf niet zo moeilijk. In de echte molens worden ook praktisch geen kogellagers gebruikt. Uitzonderingen daargelaten, maar het hoort eigenlijk niet. De bovenassen van bijna alle molens zijn van gietijzer, en de houten assen zijn van metalen strippen "schenen" voorzien. De hals- en penlagers zijn bijna altijd van arduin- of Belgisch hardsteen en worden gesmeerd met varkensreuzel. Dat kan in het klein net zo eenvoudig.

Een kogellager inbouwen gebeurt vaak om de wieken rond te krijgen, maar in dat geval mankeert er iets aan die wieken. Als alle 4 de wieken gebouwd zijn op exact dezelfde wijze, de "zeeg" goed is, en de wieken keurig in balans zijn gebracht dan draait de molen gegarandeerd goed. De as van mijn tuinmolen is eenvoudigweg van een stukje koperen waterleidingbuis van Ø 15 mm.gemaakt. Deze as ligt vooraan gelagerd op een hardhouten blokje waarvan de holte  iets ruimer is dan de buis. Achterin de molenkap steekt de buis in een ruim gat in een houten blokje. Smeren met reuzel en gaan....

Voor spillen (vertikale assen) geldt hetzelfde. Een taats-lager (onder) is veelal van metaal en komt overeen met een puntlager. Boor een putje in een blokje lagermetaal, en sla een metalen pennetje onder in de spil en slijp dit iets puntig. Doe een drupje olie in het lagerputje en de spil vliegt in het rond. Aan de bovenzijde lagert de astap meestal in een hardhouten lagerblokje  (pokhout).

Hoe maak ik knuppelstroppen?

Voor het antwoord en een voorbeeldtekening:   klik hier.